معرفی اجمالی کالا
تحول ژئوپولیتیک انرژی و اهمیت غرب آسیا
تحولات جدید در بازار انرژی جهانی از حیث ورود انرژیهای نامتعارف و همچنین تغییر ژئوپلیتیک انرژی در سراسر جهان، جهان جدیدی را از این حیث خلق کرده است.
اهمیت نفت سبب توجه قدرتهای بزرگ به مناطق نفتخیز میشد؛ تا جایی که هرکدام از قدرتهای بزرگ برای غرب آسیا و قفقاز، یعنی مناطق برخوردار از نفت و گاز، راهبرد مشخص برای تسلط بر این مناطق تدوین کرده بودند. رقابت دو قطب اصلی قدرت جهانی، ضرورت تسلط بر این مناطق را نیز تشدید میکرد. سخنان کارشناسان و مقامات غربی در کنار آمارهای ارائهشده، اهمیت مناطق نفتخیز را بیشازپیش نشان میداد. مطابق آمارهای دهه 1990 حدود 63 درصد ذخیره اثباتشده جهانی در خلیجفارس متمرکز بود. اهمیت یافتن انرژی بهعنوان موتور توسعه با موضوع دیگری به نام «پایانپذیری» نفت همراه شده بود. سال 2000 تصور میشد که ذخیره نفتی متعارف جهان با روند مصرف آن زمان تنها برای 35-30 سال دیگر کفایت میکند. متیو سیمونز با وام گرفتن نظریه «اوج تولید» از هربرت هوبرت در کتابش با عنوان غروب نفت در صحرا نگرانی در مورد پایان نفت عربستان سعودی بهعنوان یکی از اصلی ترین تولیدکنندگان نفت مطرح کرد. وی در این کتاب عنوان کرد که با مطالعه حدود 200 گزارش فنی در مورد فعالیتهای اکتشاف و تولید عربستان و اطلاعات فنی انجمن مهندسان در مورد وضعیت تولید میدان به میدان این کشور، ذخایر این کشور بهرغم ادعای 260 میلیارد بشکهای، در خوشبینانهترین حالت 150 میلیارد بشکه است و پیشبینی تولید روزانه 12-10 میلیون بشکه در روز تا 50 سال آینده این کشور نادرست است. به گفته وی، غروب قریبالوقوع نفت در عربستان و سراسر غرب آسیا باعث خواهد شد فرآوردههای نفتی کمتری و باقیمت بالاتر در اختیار مصرفکنندگان طبقه متوسط جوامع توسعهیافته قرار گیرد
امروزه مفهوم امنیت انرژی همگام با روندهای نوین ژئوپلیتیک انرژی، ابعاد جدیدی یافته است. روندهای تعیینکنندهای مانند شتاب بهرهبرداری از انرژیهای تجدیدپذیر در کنار افزایش کارآمدی و کاهش شدت مصرف، نیل به کاهش تغییرات نامطلوب آب و هوایی، افزایش تولید نفت و گاز شیل (منابع غیرمتعارف) و حرکت تدریجی بینالمللی شدن بازار گاز طبیعی، فرصتهایی را برای تأمین امنیت انرژی در سمت تقاضا ایجاد کرده است. البته این تحولات در حالی رخ داده که انرژیهای فسیلی و اشکال متعارف تولید آن، همچنان اصلیترین منابع انرژی جهان است و تغییر جهت بازار مصرف آن به سمت کشورهای در حال توسعه آسیایی، محل عرضه از شرق و مرکز آسیا را به مقصد تقاضای آن یعنی شرق و جنوب آسیا پیوند داده است. پیوندی که امنیت انرژی کشورهای عمده تولیدکننده را تقویت کرده است.
آنچه در این کتاب مورد بررسی قرارگرفته است، تأثیر منابع نامتعارف بر راهبرد سیاست خارجی ایالاتمتحده آمریکا در منطقه غرب آسیا و تغییر نگاه و جذابیت این منطقه برای این کشور است. در واقع بهرغم حرکت ایالاتمتحده به سمت استقلال از منابع انرژی منطقه، همچنان به حضور خود در این منطقه پرآشوب ادامه میدهد. ضرورت تسلط بر شریان انرژی و همچنین مقابله با تهدیدات امنیتی که از این منطقه برمیخیزد سبب میشود که آمریکاییها بهرغم استقلال انرژی همچنان این منطقه را رها نکنند.
همچنین تحول سیاست چین (در حوزه غرب آسیا) در زمینه انرژی و چالشهای پیش روی تأمین انرژی آن، اهمیت یافتن انرژیهای تجدیدپذیر و تغییر روند توزیع قدرت در جهان از دیگر مباحث مورد بررسی در این نوشتار میباشد. همچنین در پایان این نوشتار، با توجه به مطالب و تحلیلهای بیان شده، توصیه راهبردی برای تصمیم گیران و مدیران اجرایی کشور برای اتخاذ تدابیر صحیح در حوزه انرژی کشور و تدوین سند راهبردی انرژی در عصر جدید بیانشده است.
فصل دوم: آمریکا و جایگاه غرب آسیا
1- نگاه آمریکا به شرق آسيا..
2- کاهش جذابیت بعد انرژی غرب آسیا برای آمریکا....
فصل سوم: تحول اهمیت انرژی در آسیا و جایگاه غرب آسیا برای چین
1- عرضه و تقاضاي انرژي در آسيا.........
2- تحول سیاست چین (در حوزه غرب آسیا) در زمینه انرژی...
3- غرب آسیا، منطقهای راهبردی برای انرژی چین.........
مشخصات پایه
-
تالیفمحمدحسن خارا، سعید امینی ورکی
-
تاریخ چاپ1399
مشخصات فنی
-
تعداد صفحه ها86
-
قطعوزیری
-
نوع جلدشومیز